Ασπονδυλα

Τα Ασπόνδυλα –ζώα χωρίς εσωτερικό σκελετό ή κόκκαλα- ζουν σε ποικιλία βιοτόπων ανά τον κόσμο, και παρέχουν ζωτικής σημασίας υπηρεσίες όπως η επικονίαση, η αποικοδόμηση, ο έλεγχος των παρασίτων κ.ά., ενώ ταυτόχρονα αποτελούν τροφή για πολλά είδη πανίδας. Στα Ασπόνδυλα ανήκουν τα Μαλάκια (γαστερόποδα, δίθυρα), τα Κνιδόζωα (μέδουσες, ανεμώνες κλπ.),  τα Αρθρόποδα  (έντομα, αράχνες, καρκινοειδή κλπ.) κ.ά.

Λιβελουλα_Φιλώτας Πάσσιος

Λιβελουλα Φιλώτας Πάσσιος

Από τα Ασπόνδυλα, τα έντομα αποτελούν την πιο επιτυχημένη ομάδα ζώων στον πλανήτη, εξαιτίας του αριθμού των ειδών τους (πάνω από 1 εκ. γνωστά είδη, το 80% όλων των γνωστών ζώων είναι έντομα!), αλλά και του εύρους των ενδιαιτημάτων που απαντούν.

Οι υγρότοποι και τα εσωτερικά νερά (λίμνες, ποτάμια), ως οικοσυστήματα υψηλής παραγωγικότητας, φιλοξενούν πλούσια πανίδα Ασπόνδυλων ειδών· η διατήρηση της ακεραιότητάς τους -ποιοτικής και ποσοτικής- αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην επιβίωση των ειδών.

Στην ευρύτερη περιοχή του Εθνικού Πάρκου έχουν καταγραφεί στο πεδίο πολλά είδη από πεταλούδες, λιβελούλες, κολεόπτερα, αλλά και υδρόβια μαλάκια –θαλάσσια ή του γλυκού νερού- γαστερόποδα και δίθυρα.

Από αυτά, 3 είδη εντόμων, οι λιβελούλες Lindenia tetraphylla, Ophiogomphus cecilia και Gomphus flavipes και το θαλάσσιο δίθυρο Pina nobilis προστατεύονται από την Οδηγία των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ.

Papilio Machaon_ Φράγμα Έλλης - Παναγιώτης Ευσταθιάδης

Πεταλούδα Papilio machaon στην περιοχή Φράγμα Έλλης Παναγιώτης Ευσταθιάδης

Η πεταλούδα Lycaena dispar και τα ξυλοφάγα κολεόπτερα Morimus funereus και Cerambyx cerdo, αν και αναφέρονται στη βιβλιογραφία και επίσης προστατεύονται από την 92/43/ΕΟΚ, δεν έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής στο πεδίο.

Τρία είδη εντόμων, οι λιβελούλες Lindenia tetraphylla, Ophiogomphus cecilia και Gomphus flavipes και το θαλάσσιο δίθυρο Pina nobilis προστατεύονται από την Οδηγία των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ.

Η κατάσταση διατήρησης των πληθυσμών των απειλούμενων Ασπόνδυλων στην Ελλάδα είναι άγνωστη. Για κάποια είδη γνωρίζουμε ότι οι πληθυσμοί τους συνεχώς μειώνονται, ενώ για πάρα πολλά άλλα δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία και υποθέτουμε ότι μειώνονται, γνωρίζοντας την οικολογία τους και τις απειλές που δέχονται. Τέτοιες απειλές είναι η καταστροφή των ενδιαιτημάτων τους, η αλλαγή χρήσης γης, η εντατικοποίηση της γεωργίας και κτηνοτροφίας, η χρήση ισχυρών αγροχημικών κ.ά. Τα μέτρα προστασίας που έχουν θεσμοθετηθεί είναι ελάχιστα και αναποτελεσματικά κι αυτό, κατά ένα μεγάλο ποσοστό, οφείλεται στο ότι τα είδη που χρήζουν προστασίας είναι είτε άγνωστα στις αρμόδιες υπηρεσίες και στο ευρύ κοινό, είτε δύσκολα στον εντοπισμό τους. Για όλα τα παραπάνω, η επιστημονική παρακολούθηση των εντόμων (καταγραφή των ειδών και της αφθονίας τους) μπορεί να προσφέρει την απαραίτητη γνώση για τη διατήρησή τους και να συμβάλλει τα μέγιστα στην ευαισθητοποίηση του κοινού.

ΠΗΓΕΣ

Λεγάκις, Α. & Μαραγκού, Π. (επιμ. εκδ). 2009.

Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Αθήνα, 528 σελ.

Εκτύπωση άρθρου