Αλυκες Κιτρους

Αλυκές Κίτρους Ανέστης Σαμουρκασίδης

Στο νοτιότερο τμήμα της προστατευόμενης περιοχής βρίσκεται το υγροτοπικό σύμπλεγμα της Λιμνοθάλασσας Αλυκής Κίτρους. Πρόκειται για μία περιοχή έκτασης περίπου 15.000 στρ., η οποία περιλαμβάνει τόσο την ίδια τη λιμνοθάλασσα του Κίτρους, που φιλοξενεί την μονάδα παραγωγής αλατιού, όσο και τους υγροτόπους που εκτείνονται στα νότιά της, έως και τον Κορινό.

Η ενιαία αυτή περιοχή έχει ιδιαίτερη αξία ως προς τη βιοποικιλότητα που φιλοξενεί και κυρίως ως προς ορνιθοπανίδα, την ερπετοπανίδα, αλλά και τα είδη χλωρίδας που συναντά κανείς εκεί, χάρη στη μεγάλη ποικιλία των ενδιαιτημάτων που περιλαμβάνει: από τα αβαθή νερά της λιμνοθάλασσας ως τους αλμυρόβαλτους του νότιου τμήματος, τους παράκτιους θαμνότοπους και τις αμμοθίνες που εκτείνονται παράλληλα με την παράκτια ζώνη.

Η περιοχή ανήκει στο Δικτύου Natura 2000 ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης «ΑΛΥΚΗ ΚΙΤΡΟΥΣ – ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ» (με κωδικό GR1250004) με έκταση 14.405,6 στρέμματα, ενώ επίσης τμήμα της με έκταση 15.580 στρέμματα ανήκει στην ευρύτερη Ζώνη Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα «ΔΕΛΤΑ ΑΞIΟΥ-ΛΟΥΔIΑ-ΑΛIΑΚΜΟΝΑ-ΑΛYΚΗ ΚIΤΡΟΥΣ» (με κωδικό GR1220010).

 

Η λιμνοθάλασσα

Η λιμνοθάλασσα Αλυκής Κίτρους εκτείνεται σε μια προεξοχή της γης μέσα στη θάλασσα, το ακρωτήριο Αθερίδα και φιλοξενεί μεγάλους αριθμούς παρυδάτιων πουλιών που τρέφονται, διαχειμάζουν και αναπαράγονται εδώ. Ειδικά το χειμώνα, προσφέρει εντυπωσιακές εικόνες, χάρη στα χιλιάδες φοινικόπτερα (φλαμίνγκο) που συγκεντρώνονται στα αβαθή νερά της.

Η λιμνοθάλασσα έχει έκταση περίπου 3.500 στρέμματα, μέγιστο βάθος 1,5 μ. και είναι σχεδόν αποκομμένη από τη θάλασσα, καθώς το θαλασσινό νερό μπαίνει από ένα πολύ μικρό κανάλι πλάτους 4 μ., στο οποίο η ροή του θαλασσινού νερού ελέγχεται από ένα μικρό θυρόφραγμα. Η διαχείριση του νερού γίνεται από την εταιρεία Ελληνικές Αλυκές ΑΕ που λειτουργεί εντός της λιμνοθάλασσας τη δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση και δυναμικότητα μονάδα παραγωγής αλατιού στη χώρα. Η στάθμη και η αλατότητα του νερού εξαρτάται από την άμπωτη και την παλίρροια, αλλά και από τη λειτουργία των αντλιοστασίων, τη βροχόπτωση και την εξάτμιση.

 

Οι αμμοθίνες

Μεταξύ της θάλασσας και της λιμνοθάλασσας Αλυκής Κίτρους μεσολαβεί μία αμμώδης λωρίδα, όπου αναπτύσσονται αμμοθίνες. Οι παράκτιες θίνες –οι αμμόλοφοι- δημιουργούνται από τη δράση της θάλασσας και του ανέμου. Αποτελούν ένα φυσικό φράγμα που προστατεύει την ενδοχώρα από τις πλημμύρες και τους δυνατούς ανέμους και τις καλλιέργειες από το αλμυρό νερό.

Οι θίνες είναι το πιο σιωπηλό τμήμα του υγροτόπου και η σιγή που επικρατεί δίνει την εντύπωση ότι δεν υπάρχει ζωή. Στην πραγματικότητα, οι αμμοθίνες είναι γεμάτες ζωή: πουλιά, έντομα και αρθρόποδα, ενώ εξαιρετικά σημαντικοί είναι οι πληθυσμοί των ερπετών.

Στην περιοχή που εκτείνεται νοτίως των παραγωγικών εγκαταστάσεων των αλυκών βρίσκεται ο «παράδεισος των χελωνών επί της γης». Καθώς δεν υπάρχουν ιδιαίτερες οχλήσεις από την ανθρώπινη παρουσία, εκεί ζουν οι πληθυσμοί χερσαίων χελωνών με τη μεγαλύτερη πυκνότητα στον κόσμο!

Μεταξύ των φυτών που υπάρχουν στην περιοχή, αξίζει να αναφέρουμε τον κρίνο της θάλασσας. Είναι ένα βολβόφυτο χαρακτηριστικό της παράκτιας ζώνης των αμμοθινών, ένα από τα πιο όμορφα φυτά της ελληνικής χλωρίδας, το οποίο προστατεύεται με ειδική νομοθετική ρύθμιση. Τα λευκά λουλούδια του με το λεπτό άρωμα ανθίζουν τον Αύγουστο, ενώ το φθινόπωρο η άμμος γεμίζει από τους σπόρους του, που μοιάζουν με μικρά καρβουνάκια.

 

Οι αλμυρόβαλτοι

Στη νότια και νοτιοδυτική πλευρά της λιμνοθάλασσας εκτείνονται αλμυρόβαλτοι, όπου κυριαρχεί η αλοφυτική βλάστηση. Πρόκειται για μία περιοχή που πλημμυρίζει περιοδικά και αποτελεί τόπο τροφοληψίας για τους ερωδιούς, αλλά και για εκατοντάδες παρυδάτια, όπως τρύγγες και σκαλίδρες. Μικρά αρπακτικά όπως το σαΐνι και το βραχοκιρκίνεζο, αλλά και μεγαλύτερα, όπως ο καλαμόκιρκος και ο φιδαετός, αναζητούν την τροφή τους στις ανοικτές εκτάσεις. Τα νεροχελίδονα, οι καλαμοκανάδες και οι καλημάνες χρησιμοποιούν την αλοφυτική βλάστηση για να φωλιάσουν.

Λιμνοθάλασσα Αλυκής Κίτρους_map

Η προστατευόμενη περιοχή Αλυκής Κίτρους και τα διαφορετικά καθεστώτα προστασίας

 

Φοινικόπτερα στις Αλυκές Κίτρους

Φοινικόπτερα_Αλυκές_Λία Παπαδράγκα

Φοινικόπτερα στις Αλυκές Κίτρους Λία Παπαδράγκα

Τα εντυπωσιακά φοινικόπτερα δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στη λιμνοθάλασσα των Αλυκών Κίτρους, λόγω του ιδανικού για τροφοληψία βάθους της, που δεν ξεπερνά το 1,5 μ., αλλά και χάρη στην έλλειψη όχλησης από ανθρώπινες δραστηριότητες. Εδώ αναζητούν την αγαπημένη τους τροφή, τις μικρές γαριδούλες του γένους Artemia, χάρη στις οποίες αποκτούν το έντονο ροζ χρώμα του φτερώματός τους.

Τα φοινικόπτερα έχουν μόνιμη παρουσία όλο το έτος στη λιμνοθάλασσα Αλυκών Κίτρους, αλλά, ειδικά το χειμώνα, θα τα δείτε κατά εκατοντάδες. Για την αναπαραγωγή τους ταξιδεύουν στη Γαλλία, την Ισπανία, την Τουρκία και σε άλλες χώρες της Μεσογείου. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 έγινε μια απόπειρα σχηματισμού αποικίας με κατασκευή φωλιών και ωοτοκία, όμως, για άγνωστους λόγους, η αποικία εγκαταλείφθηκε.

 

ΠΗΓΕΣ

Hailey, A. and V. Goutner, 2002. Changes in the Alyki Kitrous wetland in northern Greece: 1990–1999, and future prospects. Biodiversity and Conservation 11: 357–377, 2002.

Εκτύπωση άρθρου